Direktor Infektivne klinike Kliničkog centra Srbije dr Dragan Delić kazao je da nije pristalica saopštavanja početnih rezultata naučnih istraživanja, pogotovo putem sredstava javnog informisanja, kako je nedavno bio slučaj.
Britanski i američki mediji objavili su prethodnih dana da su naučnici čuvenog Instituta za tehnologiju u Masačusetsu pronašli lek protiv 15 sojeva virusa, među kojima su grip, HIV, boginje, herpes...
Mediji navode da taj lek, koji su tamošnji naučnici nazvali "drako" pronalazi mesta koja su zaražena virusom, sprečava početak ili nastavak infekcije i uništava bolesne ćelije, dok zdrave ostaju netaknute.
"Činjenica da se to saopštava putem dnevnih novina nije metod rada istraživačkih ekipa makar bio uspešan, jer to donosi ohrabrenje, često i lažnu nadu, a kasnije se često ispostavi da ti lekovi nemaju svoju efikasnost ili imaju toksična dejstva", kazao je dr Delić Tanjugu.
On je naveo da je period istraživanja veoma dug i da od prvih istraživanja pa do rezultata i kliničke primene lekova nekada prođu i godine, a često je ishod neizvestan.
"Često se kliničke studije završavaju u drugoj ili trećoj fazi zato što su lekovi pokazali neželjene toksične efekte koji donose više problema nego koristi", kazao je Delić koji je dodao da je "pristalica" najpre ćutanja u toj početnoj fazi i saopštavanja rezultata pre završetka procedure istraživanja.
Govoreći o otkriću leka koji navodno leči 15 virusa, Delić je podsetio da među njima postoje oni koji imaju dosta blagu kliničku sliku, kao što su virus prehlade ili gripa, ali da ima i onih virusa koji donose velike medicinske probleme.
On je objasnio da se u medicini teži individualizaciji ili ujedinjavanju terapije, što zapravo znači da je svaki bolesnik "priča za sebe", jer se razlikuje po svom odbrambenom odgovoru na različite agense.
Virusi mutiraju, imaju svoje promene pa tako svaki čovek individualno reaguje na neki lek.
Delić je podsetio da je saopšteno da lek "drako" ima dejstvo na 15 različitih virusa i kod svih reaguje što je, kako je ocenio, vrlo neobično.
On je, ipak, podsetio da dok se ne saznaju pravi rezultati istraživanja postoji dobra antivirusna terapija, kao i vakcina koja je znatno efikasnija i jeftinija mera zaštite.
Osvrćići se na istraživanja naučnika u Masačusetsu, on je rekao da bi pre svega trebalo imati u vidu dokle su ona stigla, u kojoj su fazi, da li je reč o laboratorijskim istraživanjima, da li su testirana na životinjama, kasnije na dobrovoljcima i kako su se pokazala "in vivo" uslovima.
"Ne negiram mogućnost da je otkriveno nešto značajno, ali danas su u medicini napredovanja korak po korak i nema više revolucionarnih otkrica", kazao je direktor Infektivne klinike, dodajući da sve treba prihvatiti sa rezervom dok ne bude konkretnih rezultata u lečenju.
On je podsetio da istraživanja podrazumevaju više godina rada, faza i testiranja na bolesnicima, najpre manjem broju, potom većem i da je uglavnom reč o zatvorenim studijama.
Prema mišljenju Delića, uobičajeno je da se takva otkrića uglavnom saopštavaju na simpozijumima, kongresima, pa eventualno i posle toga, kada se odmakne u istraživanju.
Sličnog mišljenja je i dr Dragana Vujić, načelnik Sluzbe za transplantaciju koštane srži sa laboratorijom za kriobiologiju u Institutu za majku i dete koja navodi da faze kliničkog ispitivanja podrazumevaju kontrolisane studije, što znači da pored grupe koja prima ispitivani lek postoji i grupa koja prima placebo.
Američki mediji saopštili su da su rezultati eksperimentalnog istraživanja grupe naučnika sa Medicinskog fakulteta pri univerzitetu u Pensilvaniji pokazali da genetski modifikovani "limfociti T" za imunološku odbranu ćelija ljudskog organizma, mogu da budu delotvorni protiv hronične limfoidne leukemije - najčešćeg oblika leukemije (raka krvi).
Radi se o terapiji koja je, nakon što su je primenili američki naučnici, omogućila ozdravljenje dva od tri pacijenata obolelih od leukemije u poznom stadijumu koji su učestvovali u istraživanju, objavili u američki mediji.
Dr Vujić je upozorila da najave da je otkriven lek koji leči leukemiju mogu biti veoma značajne, ali i opasne ukoliko se ne tumače na pravi način.
Objašnjavajući proceduru ispitivanja i primene nekog leka ona je rekla da prva faza obuhvata ispitivanje potencijalnog leka na ekperimentalnim modelima, a potom počinju kliničke studije koje imaju nekoliko faza.
"Tek onda kada smo sigurni da je dobit potencijalnog leka veća od neželjenih efekata može da se registruje i primenjuje u humanoj medicini. Taj period je veoma dug cešto traje i nekoliko godina", navela je sagovornica Tanjuga.
Za svaku fazu ispitivanja moraju da postoje saglasnosti etičkih odbora i pisana saglasnost bolesnika, a ako su u pitanju maloletna lica onda i saglasnost njihovih roditelja i da su upoznati sa činjenicom da je lek u fazi ispitivanja, kao i o mogućim neželjenim dejstvima, objasnila je proceduru je dr Vujić.
I mnogi drugi strani stručnjaci smatraju da iako su rezultati studije ohrabruijući treba da prođe više godina da bi se utvrdilo da li lek zaista deluje i da je neohodna opreznost, jer je ispitivanje leka protiv leukemije sprovedeno kod samo tri pacijenta.